Świat kibiców - ultras, fanatycy, kibice, piłka nożna: Z Futbolem przez Świat: Iran

Zakończył się sezon w jednej z najważniejszych lig bliskiego wschodu. Liga irańska poza grającą w strefie europejskiej Turcją osiąga najwyższe frekwencje w całym regionie. Od lat duża w tym zasługa klubów teherańskich, ale w minionym sezonie rewelacją okazał się beniaminek, którego oglądało więcej widzów niż... Inter Mediolan.

Futbol w Iranie jest najpopularniejszym sportem zespołowym. W tym kraju piłkę kopie się od dawna. Zaszczepili ją Anglicy w 1907 roku. Z biegiem czasu w 1920 roku powstał związek piłkarski FFIRI, włączony w szeregi FIFA po wojnie, w 1945 roku. Reprezentacja po raz pierwszy na Mundialu zagrała w 1978 roku. W sumie wystąpiła trzy razy, odnosząc do tej pory jedno zwycięstwo. Triumf ten jednak przeszedł do historii. Podczas pamiętnych mistrzostw we Francji 98, które biły rekordy oglądalności, Iran pokonał wrogie USA 2-1.

Wcześniej zespół występował na Igrzyskach Olimpijskich. Podczas tej imprezy również Irańczycy mieli swoje „pięć minut”. Ich największym sukcesem było pokonanie w 1972 roku Brazylii 1-0. Cztery lata później w grupie spotkali się z Polską i ulegli naszym orłom 2-3, wtedy Polacy zdobyli srebrny medal. Iran trzykrotnie triumfował w mistrzostwach swojego kontynentu (1968, 1972, 1976), cztery razy zdobywał brązowe medale. Posiada także świetną drużynę futsalową, która w światowym rankingu zajmuje bardzo wysokie 5. miejsce.

Zawodowa liga piłkarska - Iran Pro League powstała w 2001 roku, obecnie zwana Persian Gulf Cup. Dzięki jej powołaniu rozwinęły się inne ośrodki poza Teheranem, który oczywiście jest najbardziej znany. Ogólnokrajowe rozgrywki miały swój początek w latach 70. Jednak przez konflikty zbrojne w latach 80. liga podupadła. Przez lata główną rolę odgrywały kluby teherańskie. Teraz poziom się wyrównał. Licząc okres ligi zawodowej wystąpiło w niej łącznie 26 klubów. Właśnie zakończył się dziewiąty sezon, a mistrzostwo zdobywało już 6 różnych drużyn. Co nie powinno dziwić, po dwa tytuły zdobyły Esteghlal i Persepolis, ale także Sepahan, po jednym zaś Pas Teheran, Foolad i Saipa.

Zupełnie inny zespół stał się frekwencyjną rewelacją, rewelacją na skalę całego kontynentu. Beniaminek ligi – Teraktor Sazi, który w erze profesjonalnej zagrał tylko w pierwszym sezonie i do tego spadł zajmując ostatnie miejsce, przyciągnął w tym sezonie średnio ponad 57 tysięcy kibiców! Klub siedzibę ma w Tabrizie, ponad milionowym mieście na północy kraju. Wynik jest tym bardziej imponujący, że zespół zajął dopiero 7 miejsce w lidze. Można o nim powiedzieć właściwie tyle, że powstał w 1970 roku i jest sponsorowany przez Iran Tractor Manufacturing Co (ITMCO), ważną gałąź miejscowego przemysłu. To dzięki niemu frekwencja ligowa poszła w górę, przekroczyła średnią widownię ponad 12 tysięcy widzów na mecz. Za Teraktorem znalazły się Persepolis i Esteghlal. W sumie barierę 10 tysięcy widzów przekroczyło pięć klubów.

Liga irańska ma wsparcie władz, pokazywana jest w telewizji. W Azjatyckiej Lidze Mistrzów ma czterech przedstawicieli. Na zachodzie tylu ma jeszcze tylko Arabia Saudyjska, a w sumie jeszcze Japonia, Korea Południowa oraz Chiny. Iran zalicza się obecnie do najlepszej piątki kontynentu.

Rywalizacja między kibicami dotyczy głównie Teheranu. Podczas wielkich derbów dochodziło już do starć między fanami Esteghlal i Persepolis. Nie są to jednak spektakularne zamieszki, jak w krajach europejskich czy latynoskich. Zdarzają się incydenty także podczas innych spotkań, jak na tym Sepahanu z Persepolis.

Ruch ultras jeszcze się nie rozwinął. Iran wypada blado przy krajach Afryki Północnej czy Izraelu, Turcji. Nawet w Arabii Saudyjskiej kibice wykazują więcej inicjatywy na stadionie. Oprawy w Iranie ograniczają się praktycznie do machania flagami i odpalenia petardy. Atrybutami kibiców są też koszulki, czasami wymalowane twarze. Oczywiście nie może zabraknąć najważniejszego elementu, jakim jest doping.

Kibice Esteghlal Teheran śpiewający jeszcze przed rozpoczęciem meczu: